अहिल्यानगर |प्रतिनिधी| Ahilyanagar
अहिल्यानगर, नाशिकसह महाराष्ट्रातील कांदा उत्पादक शेतकर्‍यांसमोर एक नवीन संकट उभं राहील असून, कांदा उत्पादक शेतकरी चिंतेत आहे. वातावरणीय बदल आणि कीटक नाशकांच्या अती वापरामुळे मधमाशांचं प्रमाण कमी होत चाललं आहे. कांदा लागवड आणि बीज उत्पादनासाठी परागीकरण अत्यंत महत्वाचं असतं, कारण याच्या मदतीनेच बिजोत्पादन वाढतं. मात्र बीज उत्पादक शेतकर्‍यांसमोर मोठं संकट उभं राहिले आहे. परागीभवन ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे ज्यात परागकण एका फुलाच्या मकरंधकोषापासून दुसर्‍या फूलाच्या स्त्रीकेंद्राशी पोहोचते. ही प्रक्रिया बहुतेक वेळी मधमाशा, वारा किंवा इतर कीटक यांद्वारे केली जाते. परागीभवनामुळे वनस्पतींच्या प्रजनन प्रक्रियेस मदत होते, ज्यामुळे फळे, बी, किंवा इतर वनस्पतींची प्रजाती तयार होतात. मधमाश्यांचे प्रमाण कमी झाल्यामुळे कांदा उत्पादक शेतकर्‍यांना आर्थिक फटका बसू शकतो. मधमाश्या परागीकरणासाठी महत्त्वाच्या असतात, ज्यामुळे अनेक पिकांच्या उत्पादनात वाढ होऊ शकते. कांद्याच्या पिकासाठी देखील परागीकरण महत्त्वाचे आहे, कारण मधमाश्या व इतर कीटक परागीकरण करत असतात, ज्यामुळे उत्पादन वाढीस मदत होते.
अहिल्यानगर, नाशिक जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर कांद्याच्या बियांची शेती केली जाते. आणि रब्बी हंगामात संपूर्ण राज्यभरात बीज उत्पादनासाठी लागवड होते. परंतु, यंदा मधमाशांचे प्रमाण अत्यल्प असल्याने नैसर्गिक परागीभवन कमी प्रमाणात होणार आहे. परिणामी, बीज उत्पादन घटण्याचा धोका आहे आणि त्यामुळे शेतकर्‍यांच्या उत्पन्नावर मोठा परिणाम होऊ शकतो. विपुल प्रमाणावर मधमाशा असतील तर, त्या कांद्याच्या फुलोर्‍यावर बसून परागीकरण घडवून आणतात. यंदा नैसर्गिकरीत्या मधमाश्या उपलब्ध नसल्याने परागीभवन अपुर्‍या प्रमाणात होणार आहे. शेतकर्‍यांनी संभाव्य नुकसान टाळण्यासाठी काही उपाय योजना करण्याची गरज आहे.
मधमाशा वाढवण्यासाठी पेट्या ठेवा
मधमाश्यांची पेटी शेतात अशा ठिकाणी ठेवावी जिथे हवामान सौम्य असावे आणि पर्यावरण सुरक्षित व निसर्गसुलभ असावा. कांद्याच्या पिकाच्या जवळ, ओपन एरियामध्ये मधमाश्यांची पेटी ठेवली तर ती अधिक कार्यक्षम होईल. कांद्याच्या फुलांवर मधमाश्या स्वाभाविकपणे आकर्षित होतात.मधमाश्या कांद्याच्या फुलांवर पराग पोहोचवून परागीकरण प्रक्रिया सक्षमपणे पूर्ण करतात. यामुळे कांद्याच्या उत्पादनात वाढ होऊ शकते.
