इगतपुरी : तालुक्याच्या पूर्व भागातील शेतकऱ्यांची भात कापणी शेवटच्या टप्प्यात असून लवकरच रब्बी पिकांच्या कमला वेग येणार आहे.

दरम्यान जिल्हाभरात झालेल्या अवकाळी पावसाने शेतकऱ्यांच्या तोंडचे पाणी पळविले. असेंक पिकांचे नुकसान झाले. यामध्ये अंतिम टप्प्यातील भात कापणीसाठी आलेले भाताचे पीक शेतात पाणी असल्याने सोडून गेले. परिणामी उत्पादनावर परिणाम झाला. यातून उभारी घेतलेल्या भातपिकांची सध्या कापणी सुरु असून मजुरांद्वारे काम करावे लागत आहे. यासाठी भात कापणी यंत्राचा वापर न करता २५० रुपये रोज व एक वेळेचे जेवण व जेवण न देता ३०० रुपये कोरडा रोज देऊन रोजंदारीने मजूर आणून हाता तोंडाशी आलेली भात सोंगनी करावी लागली.

काही ठिकाणी अवकाळी पावसाने द्राक्षबागांचे अतोनात नुकसान केले. यामध्ये शेतकऱ्यांना द्राक्ष बागा तोडाव्या लागल्या. उरलेल्या द्राक्षबागा वाचविण्यासाठी शेतकरी जीव ओतुन प्रयत्न करीत आहेत. दिवसाची सुरवात होण्याआधीच औषध फवारणीच्या कामकाजाला सुरवात केल्याचे दिसुन येत आहे .रात्री उशिरापर्यंत शेतकरी शेतात पिकांकडे लक्ष देवून असतात. परतीच्या पावसाने शेतीचे मोठ्याप्रमाणावर नुकसान झालेले आहे .

अनेक भागांत भौगोलीक रचनेनुसार खरीप हंगाम जोरात होत असला तरी रब्बी मात्र जोरदार होत नाही. यावर्षी पाऊस चांगला झाल्याने प्रथमच रब्बी हंगाम जोरात सुरु झाला आहे. रब्बी हंगामात गहु, हरभरा, कांदे ही प्रमुख नगदी पिके घेतली जातात. यंदा पाऊस चांगला पडल्यामुळे रब्बीतही भाजीपाला फळभाज्या घेण्यास शेतकऱ्यांनी सुरवात केली आहे. अवकाळी पावसाने उन्हाळ कांदा रोपांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाल्याने कांद्यासाठी शेती पडून राहण्यापेक्षा अनेक शेतकरी गहु, हरभरा या पिकांना पसंती देत आहेत.

भात शेतीत ओलावा व पाणी असल्यामुळे अनेक शेतकऱ्यांना भात कापणी, हारवेस्टर मशीन ऐवजी प्रती मजूर २५० रुपये रोज व एक वेळेचे जेवण,जेवण न देता ३०० रुपये कोरडा रोज देऊन रोजंदारीने भात सोंगनी व भातशेतीची कामे करावी लागली.
– सतिश बांबळे टाकेद

“यंदा अवकाळी पावसाने शेतकरी हवालदिल झाला असला तरी रब्बीसाठी जोरदार तयारी करीत आहे. अवकाळी पावसाने भातशेतीचे अतोनात नुकसान केले असले तरी रब्बी हंगामातील गहू, हरभरा, उन्हाळ कांदा, तसेच इतर भाजीपाला पिकवणायसाठी शेतकरी सज्ज झाला आहे.
– दिलीप बांबळे, शेतकरी, टाकेद बु.

नाशिक । पुढील पाच दिवस जिल्ह्यात ढगाळ वातावरण राहणार असून हलक्या स्वरुपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता इगतपुरी येथील ग्रामीण कृषी मौसम सेवा संशोधन केंद्राने वर्तविली आहे. अगोदरच अवकाळी पावसाने शेतकर्‍यांचे मोठे नुकसान झाले आहे. पुन्हा पावसाच्या शक्यतेने बळीराजा चिंतातूर झाला आहे.

शनिवारी (दि.30) दिवसभर शहर व जिल्ह्यात सकाळपासूनच ढगाळ वातावरण होते. अरबी समुद्रात कमी अधिक दाबाचे पट्टे तयार झाले आहे. त्याचा परिणाम महाराष्ट्रात पहायला मिळत आहे. 3 डिसेंबरपर्यंत ढगाळ वातावरण राहील. तसेच, हलका पाऊसदेखील पडण्याचा इशारा हवामान खात्याने दिला आहे. त्याचा परिणाम बाजरी, मका, ज्वारी या पिकांवर होण्याची चिन्हे आहेत.

तसेच द्राक्ष बागा व डाळिंब बागांनाही ढगाळ वातावरण व पावसाचा फटका बसण्याची शक्यता आहे. मागील महिन्यात झालेल्या अवकाळीच्या संकटामुळे शेतकरी पुरता बेजार झाला असताना पुन्हा एकदा आस्मानी संकट बळीराजासमोर उभे राहिले आहे.

घोटी । कर्ज फेडण्यासाठी शेतजमीन विकण्याचा घाट घातल्याने तीन भावांनी संगनमत करून वडिलांसह आजोबाचा निर्घृण खून केल्याची घटना घोटी खुर्द येथे शुक्रवारी रात्री दीडच्या सुमारास घडली. घटनेची माहिती मिळताच वाडीवर्‍हे पोलिसांनी घटनास्थळी धाव घेऊन तपासचक्र वेगाने फिरवून संशयिताना 24 तासांच्या आत ताब्यात घेतले.

काशिराम वामन फोकणे (65), ज्ञानेश्वर काशिराम फोकणे (48) ही मृत बाप-लेकाची नावे आहेत.

ज्ञानेश्वर फोकणे हे राष्ट्रवादी काँग्रेसचे जिल्हा पदाधिकारी आहेत. घोटी खुर्द येथे ज्ञानेश्वर काशीराम फोकणे हे पत्नी आणि तीन मुलांसह राहत होते. तर वडील काशीराम वामन फोकणे हे एकटे शेतात राहायचे. ज्ञानेश्वर फोकणे यांनी एसएमबीटी परिसरात हॉटेल व्यवसाय सुरू केला असून त्यांचा संपूर्ण परिवार तेथेच वास्तव्यास आहे.

दररोज आपल्या वडिलांना जेवण घेऊन कोणी ना कोणी मळ्यात येत असत. शुक्रवारी रात्री दहाच्या सुमारास ज्ञानेावर फोकणे वडिलांना जेवणाचा डबा घेऊन आले होते. मात्र रात्री दीडच्या सुमारास दोघांवर अज्ञात व्यक्तींनी हल्ला करून निर्घृण खून केला. ही घटना शेतातील घरात घडली. आज सकाळी ही घटना उघडकीस आली. वाडीवर्‍हे पोलिसांनी पंचनामा करून खुनाचा गुन्हा नोंदविला आहे.पोलिसांंनी तपासचक्रे वेगाने फिरवून घरतील व्यक्तींना विश्वासात घेत खुनाचा छडा लावला.

वडिलांंचे अनैतिक संबंध,घरातील भांडणे,डोक्यावरील कर्ज फेडण्यासाठी शेती विकण्याचा घाट, त्याला आजोबांची साथ याला कंटाळून किरण,प्रमोद ,नितीन या तिन्ही भावांनी संगनमत करून वडील व आजोबाचा निर्घृण खून केल्याचे उघडकीस आले.

नाशिक । भारत पगारे

आर्थिक मंदीचा फटका ऑटोमोबाईल क्षेत्राला बसत असला तरी, दुसरीकडे जिल्ह्यात गेल्या सात महिन्यांत ४९ हजार नवीन वाहने रस्त्यावर धावत आहे. नाशिक प्रादेशिक परिवहन विभागाकडे या वाहनांची नोंदणी झाली आहे. तसेच नाशिक विभागात १ लाख ६७ हजार नव्या वाहनांची नोंद झाल्याचे नाशिक प्रादेशिक परिवहन विभागाने स्पष्ट केले आहे.

नाशिक जिल्ह्यात एप्रिल ते ऑक्टोबर या सात महिन्यांत ४९ हजार १७२ नव्या वाहनांची नोंद झाली आहे. यात ३४ हजार सहाशे १७ मोटार सायकलींची नोंदणी करण्यात आली असून २५२ मोपेड व ३९ स्कूटरचा समावेश आहे. त्या खालोखाल ७१९४ मोटार कारची नोंद झाली असून १८८० नवीन रिक्षांचीही नोंद झाली आहे. विशेष म्हणजे जिल्ह्यात २५३५ नवीन ट्रक, लॉरी, ९१ टँकर, ८ रुग्णवाहिका, १६६६ ट्रॅक्टर, २२० ट्रेलर, अन्य ९९, १९६ स्कूल बस, ७६ लक्झरी व टुरिस्ट कार्स, १५२ तिचाकी डिलिव्हरी व्हॅन अशा एकूण वाहनांची नोंद झाली आहे.

दरम्यान, नाशिक आरटीओच्या विभागातील अहमदनगर जिल्ह्यात २१ हजार ६३७ नव्या वाहनांची नोंद झाली आहे. यात १६ हजार ३१२ मोटार सायकलींचा समावेश आहे. १५६३ कारचा समावेश असून १४२० ट्रँक्टरची नोंद झाली असून २७५ ट्रकचीही नोंदणी झाली आहे. श्रीरामपूरमध्ये २१ हजार ७९ वाहनांंची नोंद करण्यात आली असून मालेगाव येथे १४ हजार ८६१ वाहनांची नोंद झाली आहे. नाशिक प्रादेशिक परिवहन विभागातील नाशिक, मालेगाव, अहमदनगर व श्रीरामपूर येथे एकूण १ लाख ६७ हजार ४१ वाहनांचे नोंद झाली आहे.

७९ हजार नव्या दुचाकी रस्त्यावर
गेल्या सात महिन्यात नाशिक विभागात ७८ हजार ८७७ नव्या दुचाकी रस्त्यावर धावत आहेत. तर ५ हजार ५५५ नवीन ट्रॅक्टर शेतीसाठी घेण्यात आले आहेत.

एकही सरकारी वाहनाची नोंद नाही
गेल्या सात महिन्यांत खासगी क्षेत्रातूनच वाहने नोंदविण्यात आली आहे. मात्र विभागातून शासनाच्या एकाही विभागाने कोणतेही वाहन नोंद केलेले नाही.

नाशिक । दिनेश सोनवणे

नाशिक जिल्ह्यात आदिवासी दुर्गम भाग वगळता सर्वच तालुक्यांत सधन शेती केली जाते. आर्थिक मंदी, घटलेले रोजगार यामूळे सुशिक्षितांनीदेखील वडीलोपार्जित शेतीत बदल करत चांगले उत्पन्न मिळविण्यास सुरुवात केली. प्रयोगशील शेती साकारत अनेक शेतकरी इतर शेतकर्‍यांना मोफत मार्गदर्शनदेखील करत आहेत. यामूळे स्वतःसोबतच इतर सहकारी शेतकर्‍यांच्या उत्पन्नतात वाढ झाली असून याद्वारे आर्थिक विकास साधला जात आहे.

वातावरणीय बदलांमूळे शेतकर्‍यांच्या हातातोंडाचा घास हिरावला गेला आहे. मात्र, खचून न जाता दिंडोरी, निफाड, सिन्नर तसेच कसमादेमधील शेतकर्‍यांनी पुन्हा एकदा उभारी घेत शेतीत नवनवीन प्रयोग करायला सुरुवात केली आहे. शेतकरी आता माती आणि पाणी परिक्षण करुन शेतीतील पिकांना आणि जमीनीला गरजेूनसार खत खाद्य देऊ लागले आहेत. परिणामी उत्पन्नात भर पडलेली दूसरीकडे खत खाद्यांवरील अमाप खर्चही काही अंशी कमी झाला असल्याचे शेतकरी सांगतात.

दुसरीकडे अनेक शेतकर्‍यांनी शेतीपुरक जोडधंद्यालाही पसंती दिली आहे. यामध्ये पोल्ट्री व्यवसाय, दुग्धोत्पादन, काही ठिकाणी अंड्यांचे पोल्ट्री आता वाढू लागलेले दिसून येतात. अनेक शेतकरी पोल्ट्रीसाठी लागणारे खत (फिड) तयार करण्यासासाठी पुढाकार घेऊन चांगले अर्थार्जन यातून मिळवत असल्याचे दिसून येते.

नियमित असलेल्या शेतीपिकांसोबत आता शेतकर्‍यांनी इतर शेतकर्‍यांच्या मदतीने पिकांमध्येही बदल करण्यास सुरवात केली. आपल्या परिसरातील पिकपद्धती बदलू शकते याची माहिती शेतकर्‍यांना झाली. नवनव्या प्रयोगातून आर्थिक गणित शेतकरी जूळविण्यासाठी प्रयत्न करताना नजरेस पडतात.

कसमादेमधील शेतकरी निर्यातक्षम डाळींबाचे उत्पादन गेल्या अनेक वर्षांपासून घेतले. यामध्ये सुरुवातील मोजक्याच शेतकर्‍यांना दर्जेदार उत्पन्न मिळत होते. मात्र, यानंतर हळूहळू बदल झाले, इतर शेतकर्‍यांनी या शेतकर्‍यांचे मार्गदर्शन घेऊन पिकपद्धतीत बदल केला. याचे चांगले परिणाम दिसून आल्याने पुढे त्यांनीही इतरांना मार्गदर्शन करून हातभार लावला परिणामी हा सर्व परिसर डाळींबाचे दर्जेदार उत्पादन घेणारा परिसर म्हणून नावारूपाला आला.

सेंद्रीय शेतीला पसंती
एकरी शेतीच्या एकूण खर्चापैकी ३० ते ४० टक्के खर्च रासायनिक खतावर होतो. शेतात शेणखत, गोबर गॅसची स्लरी, लेंडीखत व गांडूळ खताचा वापर वाढवल्याने खर्चात घट होऊ शकते हे लक्षात आल्यानंतर आता शेतकरी सेंद्रीय शेतीलाही पसंती देऊ लागले आहेत. विशेष म्हणजे, सेंद्रीय शेतीतून आरोग्याला धोका कमी असल्याने सेंद्रीय उत्पादनास अलिकडच्या काळात मागणीही वाढलेली दिसून येते.

जैविक खतांचा वापर लाभदायी
जैविक खताचा वापर करुन यंदाच्या अवकाळीवर मात केली. अजूनही माझी द्राक्षबाग सुस्थितीत आहे. माझा प्रयोग यशस्वी झाल्यानंतर मी एवढ्यावरच थांबलो नाही, तर सोशल मीडियाद्वारे, द्राक्ष विज्ञान मंडळाच्या माध्यमातून हजारो शेतकर्‍यांचा मार्गदर्शन केले. जिवाणूयुक्त बुरशीनाशके वापरून द्राक्षबागेतून डावणी हद्दपार केला आहे.डॉ. वसंत ढिकले, शेतकरी, सैय्यद पिंप्री

मार्गदर्शन महत्त्वाचे
बदलत्या वातावरणामूळे शेती आता तोट्याची झाली आहे. मात्र, वेळोवेळी शेतीत मार्गदर्शन जमेची बाजू असून अनेक शेतकर्‍यांनी यातून दर्जेदार उत्पन्न मिळवले आहे. मोसम खोरे डाळींबाचा यशस्वी बेल्ट म्हणून ओळखला जातो. बागलाण पासून हॉलंडपर्यंत येथील डाळींब पोहोचले आहेत, केवळ शेतकर्‍यांचेच शेतकर्‍यांना वेळोवेळी मिळालेले मार्गदर्शन यासाठी कारणीभूत आहे असे मी म्हणेल.
लोटन जाधव, शेतकरी, बिजोटे (ता. बागलाण)